Boshqorong‘ilik bilan toksikoz bir-
biridan butunlay farq qiladi.
Homiladorlik boshlanishi bilan ko‘pchilik
ayollarda ko‘ngil aynishi, qayt qilish,
uyquchanlik, ta’sirchanlik, hid bilishning
o‘zgarishi kabi holatlar yuz berishi
mumkin. Bu homiladorlikka organizmning
kompensator reaksiyasi jarayoni bo‘lib,
oddiy til bilan aytganda boshqorong‘ilik
deyiladi. Boshqorong‘ilik kasallik
hisoblanmaydi. Toksikoz esa
homiladorlik davrida yuzaga keladigan
kasallik bo‘lib, ko‘p va kam uchraydigan
turlarga bo‘linadi
Toksikozning ko‘p uchraydigan turlaridan
biri so‘lak oqishidir. Homilador ayolning
og‘izidan ko‘p so‘lak oqa boshlaydi va so‘lak
bilan birga organizm uchun kerak bo‘lgan
mikroelementlar ham tashqariga chiqib
ketadi. Organizm ko‘p suyuqlik yo‘qotadi va
suvsizlanish belgilari yuzaga keladi.
Biroq bu holat so‘nggi paytlarda
homilador ayollarda deyarli uchramayapti.
Hozirda ayollarimizda ko‘proq qayt qilish
sindromi kuzatiladi. Bu sindromning uchta
darajasi mavjud. Birinchi darajada qayt
qilishlar soni bir kunda 4-5 taga yetadi.
Lekin ayolning umumiy ahvoli o‘zgarmaydi,
ish faoliyati saqlanib qoladi. Qayt qilish
ko‘p bo‘lmagani uchun oshqozonda ma’lum
miqdorda kerakli elementlar saqlanib
qoladi. Faqatgina organizmda funksional
o‘zgarishlar yuz berishi mumkin.
Ikkinchi darajasida homilador ayol bir
kunda 10 martacha qayt qilgani uchun
kerakli moddalarni yo‘qotadi va
suvsizlanish, holsizlanish holati yuzaga
keladi. Natijada organizmda zaharlanish
alomatlari yuz beradi, tana harorati 35,5
darajaga bo‘ladi. Ayolda taxikardiya
kuzatiladi, siydik chiqarishi kamayadi.
Organizmda metobolik buzilishlar
boshlangani uchun bemorni ambulator
sharoitda davolab bo‘lmaydi. Unga
statsionar sharoitda davo muolajalari
qo‘llaniladi.
Uchinchi daraja eng og‘ir hisoblanib, qayt
qilishlar soni 10 tadan 20 tagacha oshadi.
Organizmda umumiy holsizlik paydo
bo‘ladi, bemor o‘rnidan tura olmay qoladi.
Doimiy ravishda ko‘ngli aynib, qayt
qilveradi, tana harorati 38 darajaga
ko‘tarilib ketadi. Taxikardiya yuz beradi,
siydik chiqarish kamayadi. Bu holatga
jiddiy yondashib, bemorni darhol
shifoxonaga yotqizib, tezda davolash zarur.
Yo‘qsa, kasallik qator asoratlarni
keltirib chiqaradi. Ayniqsa, jigar, buyrak
faoliyatida katta o‘zgarishlar paydo
qilishi mumkin. Toksikozning yengil
darajasida ambulator sharoitida
davolash mumkin. Ammo og‘ir va o‘ta og‘ir
darajasida, albatta, statsionar davo
talab etiladi.
