XUSUSIY MAKTABDA QIZIMGA "DЕKRЕT PULINI" TO‘LAB BЕRMASLIGINI BILDIRMOQDA
Assalomu alaykum .meni kizim xususiy nodavlat maktabda ukituvchi bulib tulik stavkada ishlaydi.u aprel oyida xomiladorlik dekret tatiliga chikmokchi.ammo u ishlaydigan maktab
mamuriyati dekret puli bermasligini, beraolmasligini aytibdi.biz kanday yul tutishimiz kk?
JAVOB
"DЕKRЕT PULI" berilishi kerak. Bunday deyishga ish beruvchixakli emas, ish joyi xususiy sektorda bo‘lsa ham.
Mehnat kodeksining 404-moddasiga asosan ayolga tug‘ruqqacha yetmish kalendar kun hamda tug‘ruqdan keyin ellik olti kalendar kun (tug‘ish qiyin kechgan yoxud ikki yoki undan ortiq bola tug‘ilgan taqdirda yetmish kalendar kun) homiladorlik va tug‘ish ta’tili berilib, qonunchilikda belgilangan, lekin o‘rtacha oylik ish haqining yetmish besh foizidan kam bo‘lmagan miqdorda nafaqa to‘lanadi. Homiladorlik va tug‘ish ta’tili ayolga jamlangan holda hisoblab chiqarilib, tug‘ruqqacha haqiqatda foydalanilgan kunlar sonidan qat’i nazar, to‘liq beriladi.
Ya’ni, sizga to‘liq 126 kunlik homiladorlik va tug‘ish ta’tilining nafaqasi to‘lab berilishi kerak.
Shuningdek, 08.05.2002 yildagi O‘zbekiston Respublikasi mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining buyrug‘i bilan tasdiqlangan "Davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha nafaqalar tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risida"gi Nizomga ko‘ra, homiladorlik va tug‘ish ta’tilining nafaqasini hisoblash quyidagicha belgilanadi:
- nafaqalarni hisoblashda asos qilib olinadigan haqiqiy ish haqiga ish joyidan, sug‘urta badallari undirilib to‘lanadigan jami ish haqi to‘lovlari kiradi;
- homiladorlik ta’tili boshlangan oydan oldingi 12 oy davrida olgan va sug‘urta badallari chegirilgan barcha mukofotlarning 1/12 qismi nafaqa hisoblab chiqariladigan oylik ish haqiga qo‘shilib, o‘rtacha oylik ish haqi miqdori aniqlanadi.
Ya’ni, qizingiz dekret ta’tiliga chiqquningizga qadar bo‘lgan oxirgi 12 oyda olgan oylik va mukofotlarining hammasi qo‘shilib 12 ga bo‘linadi va o‘rtacha oylik ish haqi miqdori aniqlanadi.
25.07.2022 yildagi 175-sonli Prezident Farmoniga muvofiq 2022 yil 1 sentyabrdan xususiy sektorda band ayollarning homiladorlik va tug‘ish nafaqasining bir qismi – 1 mln 992 ming so‘mi budjetdan kompensatsiya qilina boshlandi.
Buning uchun ma’lum talablar bor:
• Nafaqaga talabgor ayol kamida uzluksiz 6 oy davomida o‘sha korxonada ishlagan bo‘lishi kerak;
• Yagona milliy mehnat tizimida rasman band bo‘lgani, korxona tomonidan mehnat daftarchasi ochilgani hamda uning buyruqlari korxona tomonidan kiritilgani hisobga olinadi;
• 6 oy davomida ayolning Davlat soliq qo‘mitasi ma’lumotlar bazasida daromadlari va soliq to‘lovlari aks ettirilgan bo‘lishi kerak;
• Nafaqa faqatgina 2022 yilning 1 sentyabridan boshlab “dekret”ga chiqqan ayollarga to‘lab beriladi.
❗️ Ya’ni, yuqoridagi 2 mlnga yaqin summa budjet hisobidan to‘lab beriladi, nafaqaning qolgan qismi esa ish beruvchi tomonidan to‘lab berilishi shart. Ish joyining xususiy sektor ekanligi nafaqaning to‘lanishini cheklamaydi.
Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 49-3-moddasiga ko‘ra, vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik, homiladorlik va tug‘ish nafaqalarini qonunchilikda belgilangan miqdorlarda to‘lash bo‘yicha majburiyatdan bo‘yin tovlash, bazaviy hisoblash miqdorining o‘n baravaridan o‘n besh baravarigacha miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi.
