Qonunbuzar xodimga o‘z vaqtida kerakli chora ko‘rilmasligi jinoyatga olib kelishi ham mumkin.
Bir tashkilotda ko‘rganman (bu tashkilotga o‘shanda autsorsing xizmati ko‘rsatar edim): yuqori tashkilot rahbari tomonidan joylardagi ayrim qonunbuzar rahbarlarga dastlab xayfsan, keyin 10 foiz jarima, 20 foiz, undan so‘ng 30, 50 foiz jarima qo‘llanilardida, keyin yana boshidan xayfsan qo‘llash boshlanar va jarayon shu tahlit davom etar edi. Va, eng qizig‘i, shu jazolar o‘sha “geroy”larga bir yil ichida qo‘llanilardi. Axiyri, o‘sha intizomsiz rahbar xodimlar paq etib, milliardlarni o‘g‘rilab qo‘yar edi.
Mehnat intizomini muntazam ravishda buzayotgan xodimlarning bunday harakatlaridan ko‘z yumish, ularni yanada “ilhomlantirishi mumkin”.
Qolaversa, intizomsiz xodimga nisbatan qayta-qayta bir xil, ya’ni xayfsan va intizomiy jarimalarning o‘zi bilan chegaralanish ham yaxshi oqibatlarga olib kelmaydi.
Qo‘llanilgan intizomiy choralarning amalda ijro qilinmasligi, deylik, belgilangan intizomiy jarimalarning amalda undirilmasligi, mehnat intizomini qo‘pol ravishda buzgan shaxslar, ayniqsa, mansabdor shaxs maqomiga ega bo‘lgan xodimlar (tashkilot rahbarlari, bosh buxgalterlar va bo‘lim boshliqlari)ni ishdan bo‘shatmaslik ham kelajakda xavfli tus olishi mumkin.
Muntazam ravishda nojo‘ya harakat qilgan xodimlar Mehnat kodeksining 161-moddasiga asosan o‘z vaqtida ishdan bo‘shatilmasa yoki qo‘llanilgan jarimalar amalda undirilmasa, ularda rahbariyatning “jazo qo‘llash” funksiyasidan mutlaqo cho‘chimaslik kayfiyati paydo bo‘ladi.
Bu esa, o‘z navbatida xodimning takroran mehnat intizomini buzishiga va ohir-oqibat turli jinoyatlarga qo‘l urishiga olib keladi.
Ba’zi holatlarda, ish faoliyati davomida jiddiy qonunbuzarliklar (o‘g‘rilik va mayda talonchilik, hujjatlarni qalbakilashtirish va hokazo)ga yo‘l qo‘ygan xodimlarning ishda qoldirilishi, ularga nisbatan qonunda belgilangan ta’sir choralarini ko‘rmaslik ham mazkur tashkilotda korrupsiya holatlarining avj olishiga zamin yaratadi.
O‘zingiz o‘ylang, jinoyat sodir etgan xodim ishdan bo‘shatilmasdan ishda qoldirilishi boshqa xodimlarda buzuq fikrlarni yuzaga keltirishi aniqku. Masalan, bunday holatlar boshqalarda ham “men ham o‘g‘rilik qilsam bo‘lar ekan, baribir ishda qolishimning imkoni bor ekan” degan fikrni keltirib chiqaradi.
Jinoyatga qo‘l urgan xodim bo‘yicha, huquq organlariga habar berish tugul, o‘z ishida qoldirilgan tashkilotlarda jinoyatchilik, guruhbozlik, goxida esa uyushgan jinoyatchilik avj olishi mumkin.
