Maktab o‘quvchisi homilador bo‘lib qolsa, sinf rahbar javobgar bo‘ladimi?
@Yurist_Xizmati 4415-savol:
Assalomu alaykum maktabda 11-sinfo‘quvchi turmushga chiqmasdan farzandli bo‘lsa sinf rahbariga chora ko‘riladimi? men raxbarlik qilayotgan sinfda o‘quvchi qiz turmushga chiqmasdan farzand ko‘rdi ikki oy dars mashg‘ulotlarida kelmadi o‘quvchinqi onasi menga shammollaganini aytib statsionar davolanyapdi deb tuman tibbiyot birlashmasidan ma'lumotnoma olib kelib berdi vaholanki qiz homilasi borligini onasi ham 7- oydan kiyin bilgan mendan yashirib bolani oldirib tashlamoqchi bo‘lgan .lekin bu rejasi amalga oshmasdan tuman to‘g‘rixinasida chaqaloq tug‘uldi ichki ishlar tuman hokimligi, bu noxush xabar viloyat hokimligiga ham yetib bordi. tuman hokimi meni ustimizdan taqdimnoma kiritib chora ko‘rishlikni so‘radi deriktor hayfsan beryapdi. sinf rahbar knikulda bo‘lgan ish uchun javob berishi kerakmi?
YURIST JAVOBI:
Amaliyotda o‘quvchi u xoh dars vaqtida bo‘lsin, xoh darsdan tashqari, yoki o‘quvchi maktab hududida yoki ota-onasining qaramog‘ida bo‘lgan vaqtda biror bir huquqbuzarlik qilsa, sinf rahbari darrov sinf rahbarlikdan olingan va hattoki ishdan bo‘shatilgan holatlar kam kuzatilgan.
❌ Aslida bu mutlaqo noto‘g‘ri amaliyot.
O‘quvchilarning darsdan tashqari paytidagi xatti-harakati uchun sinf rahbari javobgar bulmaydi.
Agar o‘qituvchi sodir etgan huquqbuzarlikka o‘qituvchi yoki sinf rahbar undagan (majbur qilgan) yoki unga hayrixohlik qilgan holatdan tashqari o‘quvchining harakatlari uchun javob berishi noto‘g‘ri.
1️⃣ Birinchidan, Ta’lim to‘g‘risidagi qonun 51-moddasida voyaga yetmagan ta’lim oluvchilarning ota-onasi va boshqa qonuniy vakillarining bir qator majburiyatlari qayd etilgan bo‘lib, unga ko‘ra yuqoridagi shaxslar:
o‘z bolalarini insonparvarlik, vatanparvarlik, mehnatsevarlik, ma’naviy, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni hurmat qilish ruhida tarbiyalashi;
o‘z bolalarining intellektual, ma’naviy va jismoniy rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratishi;
ta’lim-tarbiya jarayoni ishtirokchilarining sha’ni va qadr-qimmatini hurmat qilishi shart.
☝️ Aynan mana shu majburiyatlar o‘quvchining qonuniy vakillarining o‘quvchining huquqqa hilof harakatlari uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga olishini anglatadi.
2️⃣ Ikkinchidan, Maktabgacha va maktab ta’limi vazirining 27.06.2023 yildagi 190-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan umumiy o‘rta ta’lim muassasasi sinf rahbarining yo‘riqnomasida sinf rahbarining majburiyatlari qayd etilgan. Lekin ular orasida yuqoridagi holatga mos keladigan birorda majburiyat yo‘q.
3️⃣ Uchinchidan, Oila kodeksining 7Z-moddasida ota-ona o‘z bolalarini tarbiyalash huquqiga ega va tarbiyalashi shartligi qayd etilgan.
♂️ Bunda ota-ona o‘z bolalarining tarbiyasi va kamoloti uchun javobgardir. Ular o‘z bolalarining sog‘lig‘i, jismoniy, ruhiy, ma’naviy va axloqiy kamoloti haqida g‘amxo‘rlik qiishlari shart.
❗️Shunga ko‘ra sizdagi holatda o‘quvchi homilador bo‘lib qolgani uchun sinf rahbar yoki maktab ma’muriyati javobgar bo‘lmaydi.
