⚡️Kartadan kredit va boshqa to‘lovlarga egasining roziligisiz pul yechib olish qat’iy taqiqlanmoqda
Markaziy bank "mijozning roziligisiz va uni ogohlantirmagan holda uning kartasidan kredit va boshqa qarz to‘lovlari uchun mablag‘ yechib olish" amaliyotiga chek qo‘yishni talab qilmoqda. MB bu boradagi qonunbuzilish holatlarini tanqid qilib, tijorat banklari, to‘lov tizimi operatorlari va to‘lov tizimlariga ko‘rsatma xat yuborgan.
Xatda tijorat banklari tomonidan fuqarolarning bank kartalaridan mablag‘larni masofaviy xizmat ko‘rsatish tizimlari orqali kredit to‘lovlari uchun avtomatik tarzda hisobdan chiqarish (avtoto‘lov) jarayonlarida amaldagi qonunchilik hujjatlari talablari buzilayotgani, bu borada bir necha bor murojaatlar kelib tushayotgani qayd etilgan.
Bundan tashqari, ayrim banklar kredit ta’minoti sifatida sug‘urta polisi olayotgani bois, ushbu kreditlar belgilangan muddatda qaytarilmagan taqdirda, sug‘urta tashkiloti tijorat bankiga kredit qarzdorligini to‘liq qoplab berayotganligi, natijada bankning majburiyat (kredit) bo‘yicha qarz oluvchiga bo‘lgan huquqlari sug‘urta tashkilotiga o‘tganligi uchun, sug‘urta tashkiloti qarz oluvchining bank kartalaridan mablag‘larni akseptsiz tarzda yechib olayotgan holatlar tanqid qilingan.
☑️Xat yakunida Markaziy bank tijorat banklaridan:
▪️fuqarolarning bank kartalarini (tijorat banki bilan tuzilgan o‘zaro shartnoma yoki oferta asosida) avtoto‘lov xizmatiga ulanishi to‘g‘risida SMS-xabarnoma orqali o‘z vaqtida xabardor qilishni;
▪️avtoto‘lov xizmati orqali amalga oshiriladigan to‘lovlarda “qaysi kredit to‘lovi uchun va kimning foydasiga” undirilayotganligi haqida SMS tarzda bank karta egasiga xabarnoma jo‘natilishi hamda karta egasi rozilik bergan taqdirda to‘lovni amalga oshirish mexanizmini yaratishni;
▪️kreditlar bo‘yicha qarzdorning va "kafil"ning shartnomada nazarda tutilgan tartibda bank kartasidan pul yechilish jarayonida uning mobil raqamiga “roziligini so‘rash, yuzasidan SMS-xabarnoma yuborish va ushbu xabarnomada qaysi 'to‘lov uchun pul yechilishi to‘grisida to‘liq va aniq ma’lumot ko‘rsatilishi va uning roziligini olgan holda to‘lovni amalga oshirishni;
▪️xatarlarni minimallashtirish hamda firibgarlikni oldini olish maqsadida tijorat banklari va to‘lov tashkilotlari mobil ilovadan foydalanuvchi sifatida ro‘yxatdan o‘tishda, mobil ilovaga bank kartalarini biriktirishda, mikroqarz, kredit rasmiylashtirish amalga oshirilganda mijozlarni identifikatsiyalash uchun qo‘shimcha tarzda Face ID mexanizmini joriy etishni;
▪️mijozlarga mikroqarz va kredit ajratishda uning yaqin qarindoshlari yoki tanish-bilishlarining mobil raqamini tizimga kiritishdan avval ularning raqamlariga tasdiqlovchi kod yuborish va ular rozi bo‘lganda jarayonlarni davom ettirishni;
▪️bank kartalaridan mablag‘larni akseptsiz tarzda yechish jarayonida qonun hujjatlariga qat’iy rioya qilinishini so‘ragan.
❗️Markaziy bank yuqoridagi topshiriqlar ijrosi nazorati borasida shu yil 29 dekabrga qadar Markaziy bankka hisobot taqdim etilishini talab qilgan, aks holda qonunchilikka muvofiq to‘lov tizimlaridan o‘chirish yoki jarima sanksiyalari qo‘llanilishi mumkinligi to‘g‘risida ogohlantirgan.
