Corona Virus: Qisqa va aniq ma'lumotlar.
2019-yilda paydo bo'lgani sabab ilmiy 2019-nCov nom berilgan. Birinchi marta Wuhan shahrida paydo bo'lgani sabab Wuhan Coronavirusi deb nomlashgan.
Wuhan 11 millionlik shahar hozir ko'chaga hech kim chiqmayabdi. Poezd va samolyot qatnovlari to'xtatilgan. 7 kun ichida ming kishidan ko'proq insonga xizmat qiladigan kasalxona qurildi.
Hankou vokzali yonida Huanan Bozori bor. U yerda hayvonlarni pishirib sotishadi. Tahminlarga ko'ra virus bu yerda sotiladigan kasallangan Bir sichqon yoki zaharli ilondan odamlarga yuqqani aytilmoqda.
Corona Virus turlari 1960-yilda kashf etilgan. Juda ko'p turlari bor va bulardan faqat 6 donasi odamlarga yuqadi. Corona lotinchada toj ma'nosida keladi, va mikroskopda qaraganingizda bakteriyadagi tojlarni ko'rasiz. 2002 SARS va 2012 MERS shular jumlasidan.
Yuqish usullari: Havo tomchi va so'lak yordamida yuqadi. Og'izning orqa tarafi va bo'g'ozdagi hujralarga joylashadi va shu yerdan yoyiladi. Bosh og'rishi, o'ksirish va yuqori harorat belgilaridir.
Vahima qilish shart emas, shu vaqtgacha 900 ga yaqin kasallar asosan Xitoyda va ularning bor yo'g'i 2%i o'lim bilan yakunlangan. 2002-yildagi SARS virusida 10% lik natija edi. Demak xavflilik darajasi hozircha yuqori emas. Hozircha deganimga sabab SARS virusi ilk 3 oyda kasallik xarakteristkasi o'zgarib rivojlangan edi. Corona Virus hali mutatsiyaga uchrab rivojlanmadi.
Kasallikni hali davosi yo'q shu sabab yuqtirmaslik uchun ba'zi bir oldini olish tavsiyalari bor holos. Bular:
- Gigiyenaga rioya qilish, pishirilmagan ovqatlardan tiyilish va hayronlar bilan to'g'ridan aloqa qilmaslik (ushlamaslik, teginmaslik). (Banan yemaslik va boshqa chet el narsalari yemaslikni tavsiya qilayotganlarga ishonmang, bu kasallik hayvonlardan yuqadi. )
Hozirga qadar 18 davlatda bu kasallik alomatlari paydo bo'ldi va ular ichida ichida O'rta Osiyodan hech qanday davlat yo'q.
Har xil yolg'on ma'lumot va teoriyalar, ba'zi shaxslarni sabab qilib ko'rsatish, uyg'urlar duosi deb xursand bo'lish, har xil vahimalar keltirib chiqaradi. ISHONMANG!!!
VIRUS KABI YOYILADIGAN YOLG'ON XABARLAR VIRUSDAN HAM XAVFLI TAHLIKALAR KELTIRISHI MUMKIN.
Qiziqarli ma'lumot o'rnida yozib qo'yay:
XIV-asrda Paydo bo'lgan va Tarixga "Qora o'lim" nomi bilan kirgan Vabo ham 700 yil oldin aynan shu Wuhan shahrida paydo bo'lgan. Keyinchalik butun Yevropaga tarqalgan. 30 yillik vaqt mobaynida bu "Qora o'lim" sabab dunyo aholisining har 3 insonidan biri o'lgan. O'sha vaqtdagi qo'rquv va havotir insonlarga juda ko'plab jinoyatlar ishlashgan. Ba'zi yolg'on ma'lumotlar sabab doktorlar va ba'zi insonlarni zaharlashganida ayblab tiriklay yoqib yuborishgan.
Virus emas, ba'zida uning havotirlari odamlarni tamom qiladi. Aytganlaridek, Tarix takrorlardan iboratdir.
P.S: Jahon Sog'liqni Saqlash agentligi bu kasallikni hali o'ta xavfli deb topmadi va jahonda xavfli ahvol holatiga o'tmadi. Oxirgi 20 yilda faqatgina 5 marta xalqaro xavfli ahvol holatiga o'tilgan holos. Demak vahima qilmang.
P.P.S: Ba'zi din odamlarining Allohning jazosi deb talqin qilishi manimcha xato! O'lgan insonlar shunchaki oddiy fuqarolar edi, balki ba'zilari musulmonlar.
